Obróbka cieplna kamieni szlachetnych

 

Głównym celem ogrzewania kamieni szlachetnych jest poprawa ich wyglądu poprzez:

•Wzmocnienie lub zmiana barwy – niektóre kamienie mogą stać się bardziej intensywne kolorystycznie lub nawet zmienić odcień pod wpływem ciepła.

 

•Zwiększenie przejrzystości – ogrzewanie może usuwać drobne wtrącenia i poprawiać czystość kamienia.

 

•Zwiększenie nasycenia barw – proces ten pozwala na wydobycie ukrytego potencjału barwnego w niektórych minerałach.

Jest to zabieg trwały i stabilny, który nie wymaga specjalnej pielęgnacji po jego przeprowadzeniu.

 

 

Szafiry i rubiny są jednymi z najczęściej poddawanych obróbce termicznej kamieni. Proces ten może:

•Usunąć niepożądane odcienie (np. brązowe tony w rubinach).

 

•Wzmocnić kolor – niebieskie szafiry po podgrzaniu mogą stać się intensywniejsze.

 

•Zwiększyć przejrzystość – ogrzewanie może usunąć drobne wtrącenia gazowe lub płynne.

Ogrzewanie korundów jest tak powszechne, że nieogrzewane egzemplarze o doskonałym kolorze osiągają wielokrotnie wyższą wartość niż ich poddane obróbce odpowiedniki.

 

Tanzanit w naturalnej postaci często ma brązowawy lub zielonkawy odcień. Podgrzanie do około 500-600°C sprawia, że kamień nabiera intensywnej niebiesko-fioletowej barwy, za którą jest ceniony na rynku. W przypadku tanzanitu praktycznie prawie każdy egzemplarz dostępny w handlu został poddany temu zabiegowi.

 

Naturalny cytryn (żółta odmiana kwarcu) jest rzadki, dlatego większość cytrynów dostępnych na rynku to podgrzane ametysty lub kwarce dymne. Ogrzewanie zmienia ich barwę z fioletowej lub brązowej na intensywnie żółtą lub złocistą.

 

 

Wysokie temperatury mogą zmieniać kolor ametystów na żółty (przekształcając je w cytryn) lub nawet na zielony (przy specyficznych warunkach). Niektóre rzadkie odmiany, jak zielony kwarc zwany “prasiolitem”, są efektem obróbki termicznej.

 

 

Niektóre turmaliny, zwłaszcza różowe i czerwone, mogą być ogrzewane w celu usunięcia brązowych odcieni, co sprawia, że ich barwa staje się bardziej atrakcyjna.

 

 

Bezbarwne topazy często są poddawane naświetlaniu, a następnie ogrzewane, aby uzyskać intensywnie niebieską barwę. Naturalne niebieskie topazy są niezwykle rzadkie, dlatego większość dostępnych w handlu to kamienie poddane tej metodzie.

 

 

Odpowiedź na to pytanie zależy od kilku czynników:

1.Popularność metody – jeśli większość danego rodzaju kamieni jest ogrzewana (np. tanzanit, cytryn, szafir), to ich wartość w porównaniu do nieogrzewanych odpowiedników nie jest drastycznie obniżona.

 

2.Rzadkość nieobrobionych kamieni – niektóre kamienie naturalne bez obróbki są tak rzadkie, że ich wartość jest wielokrotnie wyższa niż ogrzewanych wersji (np. nieogrzewane rubiny i szafiry).

 

3.Wpływ na trwałość – w większości przypadków ogrzewanie jest procesem trwałym i stabilnym, ale w niektórych kamieniach może osłabiać ich strukturę (np. w przypadku niektórych turmalinów).

 

W praktyce ogrzewane kamienie są akceptowane w jubilerstwie, ale kolekcjonerzy i inwestorzy często preferują kamienie w stanie naturalnym.

 

 

Identyfikacja ogrzewanych kamieni wymaga specjalistycznego sprzętu laboratoryjnego. Niektóre znaki, które mogą świadczyć o obróbce termicznej, to:

•Obecność “śladów termicznych” w strukturze kamienia, widocznych pod mikroskopem.

 

•Zmiany we wtrąceniach – np. płynne inkluzje mogą być częściowo odparowane.

 

•Nietypowa intensywność barwy w przypadku niektórych odmian.

 

 

Ogrzewanie kamieni szlachetnych to powszechna metoda poprawy ich wyglądu, stosowana od setek lat. Wiele kamieni, takich jak szafiry, rubiny, tanzanity czy cytryny, zawdzięcza swój atrakcyjny wygląd właśnie temu procesowi.

Choć ogrzewanie obniża wartość kamienia w porównaniu do rzadkich, nieobrobionych egzemplarzy, w większości przypadków nie dyskwalifikuje go z rynku jubilerskiego. Świadomi konsumenci powinni jednak zawsze upewnić się, czy kupowany kamień był poddany obróbce, zwłaszcza jeśli zależy im na wartości kolekcjonerskiej.